ابزار ارتباط بین انسان‌ها و نرمافزارها را برنامه‌نویسی می‌نامند. برنامه‌نویسی زبان‌های مختلفی را شامل می‌شود که در هرکدام از آن‌ها، دستورات توسط انسان به نرم‌افزار صادر می‌شود. هر نرم‌افزاری را که در تخیلتان بگنجد، می‌توانید با الگوریتم سازی و یک سری کد در زبان‌های برنامه‌نویسی پیاده‌سازی کنید.
با این اوصاف اگر به لیست پردرآمدترین مشاغل جهان سر بزنید، می‌بینید که برنامه‌نویسی هم یکی از این مشاغل است. اما این شغل برای همه جذاب نیست، از طرفی هم شغل محدودی نیست.
یعنی می‌توانید در یک شرکت استخدام شده و در تایم اداری به کار شرکت بپردازید و در تایم آزاد خود به‌صورت دورکار از برنامه‌نویسی کسب درآمد کنید.
تاریخچه برنامه‌نویسی
در گذشته هم دستگاه‌هایی وجود داشت که با دادن برنامه به آن‌ها می‌شد آن‌ها را کنترل کرد. اولین نمونه از این دستگاه‌ها، میزان‌شمار یا مترونوم موسیقی بود که در اوایل قرن نهم میلادی در ایران و توسط بنو موسی (پسران موسی بن شاکر خراسانی) اختراع شد.
در سال 1801 این اختراع به صنعت بافندگی رسید. منسوجاتی که توسط این دستگاه برنامه‌ریزی شده و تولید می‌شدند از کیفیت و استقامت بالاتری برخوردار بودند.
با گسترش نیاز مردم به این سبک اختراعات، در سال 1834 آقای چارلز بابیج یکی از ابتدایی‌ترین ابزارهای قابل برنامه‌ریزی را طراحی کرد. می‌توان گفت این وسیله نسل اول کامپیوترهای امروزی بود.
وسیله او یک موتور تحلیل‌گر بود که ماشین بخار را به‌صورت مکانیکی کنترل می‌کرد. دستورات این ابزار هم توسط کارت‌هایی صورت می‌گرفت که با تغییر تعداد کارت‌ها، دستورات اعمال می‌شد.
اما زبان‌های برنامه‌نویسی امروزی که با آن‌ها سروکار داریم در پنج نسل عرضه شدند.
1- نسل اول آن‌ها زبان صفر و یک بود که زبانی ماشینی به شمار می‌رفت و درک آن برای انسان سخت بود.
2- نسل دوم زبان‌های اسمبلی بودند که از نسل قبل، قابل‌درک‌تر شدند.
3-زبان‌های نسل سوم که با کامپایلر کار می‌کردند، دستورات را به زبان صفر و یک تبدیل می‌کردند.
4- در نسل چهارم زبان‌ها محاوره شدند.
5- نسل آخر و پنج این زبان‌ها، توسط الگوریتم‌ها کار می‌کنند و وظیفه برنامه‌نویس به یاد داشتن یا داشتن آرشیو کامل این الگوریتم‌ها است.
به چه کسی برنامه‌نویس میگویند؟
برنامه‌نویس به شخصی گفته می‌شود که با زبان‌های برنامه‌نویسی آشنا باشد و دوره مهارت‌محور و مخصوص ورود به بازار را یا به‌صورت خودآموز یا آکادمیک گذرانده باشد. برنامه‌نویس برای هر مسئله‌ای یک راه‌حل پیدا کرده و آن را از طریق برنامه‌نویسی به کامپیوتر منتقل می‌کند. یک برنامه‌نویس برای فعالیت در این حوزه باید دارای قدرت عیب‌یابی، حل مسئله و تحلیل داده باشد.
به دلیل به‌روز شدن دائم نرمافزارها، یک برنامه‌نویس باید دائم در حال یادگیری و آپدیت باشد. صبور بودن یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های برنامه‌نویسان است و کسی که صبر و بردباری نداشته باشد نمی‌تواند به یک برنامه‌نویس موفق تبدیل شود.
برای مثال ممکن است یک برنامه‌نویس چندین روز وقت خود را صرف نوشتن یک برنامه کند و وقتی به مرحله اجرا رسید، با یک باگ (خطاهایی که در برنامه‌نویسی به وجود می‌آید) کوچک روبه‌رو شود، از طرفی هم چیزی به زمان تحویل برنامه به کارفرما نمانده است. در این شرایط اگر یک فرد عادی باشد کنار می‌کشد. از خیر پروژه می‌گذرد، اما یک برنامه‌نویس خبره با صبری که دارد به دنبال باگ در بین کدهایی که نوشته می‌گردد و در نهایت آن را یافته و دیباگ (رفع ایراد) می‌کند.
یکی دیگر از ویژگی‌های برنامه‌نویس، روحیه فعالیت تیمی است. به دلیل گستردگی زبان‌های برنامه‌نویسی، در یک پروژه ممکن است به چندین زبان برنامه‌نویسی نیاز داشت که همه آن‌ها کار یک نفر نیست و در اینجا روحیه فعالیت تیمی برنامه‌نویس نمود پیدا می‌کند.
در دوره مهارت‌محور و مخصوص ورود به بازار، تمام این مسائل به کارآموز آموزش داده می‌شود. در این دوره همچنین علاوه بر آموزش‌های فنی، افزایش صبر و ایجاد روحیه تیمی نیز به کارآموز آموزش داده می‌شود.
انواع زبان‌های برنامه‌نویسی
با توجه به بستر پیاده‌سازی برنامه، برنامه‌نویسی به انواع مختلفی تقسیم می‌شود.
1 – برنامه‌نویسی تحت وب
به برنامه‌هایی که پیاده‌سازی آن‌ها در بستر وب صورت می‌گیرد، برنامه‌نویسی تحت وب میگویند. این برنامه‌ها از محبوبیت بالایی به دلیل راحتی استفاده و کاربردی بودن برخوردار هستند. انواع زبان‌هایی که در برنامه‌نویسی تحت وب مورداستفاده قرار می‌گیرند: JavaScript, PHP, C++, C#, Python, Java
برای اینکه به یک متخصص وب با پایتون تبدیل شوید، پیشنهاد می‌کنیم در دوره آموزش زبان برنامه‌نویسی پایتون از مبتدی تا حرفه‌ای که توسط آکادمی برنامه‌نویسی آرتین ارائه می‌شود شرکت کنید.
2 – برنامه‌نویسی دسکتاپ
به برنامه‌هایی که طراحی و پیاده‌سازی آن‌ها در سیستم‌عامل‌های کامپیوتر از قبیل مک، ویندوز و لینوکس انجام می‌شود، برنامه‌نویسی دسکتاپ میگویند که با زبان‌های Python, Java, C++, C# قابل‌انجام است.
3 – برنامه‌نویسی موبایل
برنامه‌هایی که برای سیستم‌عامل‌های IOS و اندروید طراحی می‌شود را برنامه‌نویسی موبایل میگویند. با گسترش زبان‌های برنامه‌نویسی، این امکان فراهم شده تا برنامه‌ای که تحت وب ایجاد شده باشد، در گوشی هوشمند هم قابل‌اجرا باشد.
JavaScript (reactNative), Java, Kotlin, Python, Swift, Dart, C#, Objective-c زبان‌های برنامه‌نویسی موبایل است.
4 – برنامه‌نویسی بازی
اگر قصد آن را دارید تا یک بازی کامپیوتری بسازید علاوه بر داشتن مهارت در یک یا چند زبان برنامه‌نویسی (مانند JavaScript, Python, Java, C, C#, C++, Ruby) داشتن دانش کار با موتورهای بازی‌سازی مانند UNITI و RealEngine ضروری است.
5 – آنالیز داده
برای این برنامه‌نویسی از ابزارهای آماری و تحلیلی برای تعیین اطلاعات و کمک به تصمیم‌گیری استفاده می‌شود که هدف از این کار، تحلیل اطلاعات و داده‌ها است. با زبان‌های Matlab, Python, R, Java می‌توان آنالیز داده کرد.
6 – برنامه‌نویسی سیستمی
هدف این مدل برنامه‌نویسی ایجاد ارتباط بین برنامه‌ها و سخت‌افزار است که منجر به تولید سیستم‌عامل می‌شود و با زبان‌های ++Python, C, C قابل‌اجرا است.
همان‌طور که دیدید، زبان برنامه‌نویسی Python تقریباً در تمام مدل‌ها مشترک بود. زبان برنامه‌نویسیPython یک زبان سطح بالا (High Level، زبانی که به زبان انسان نزدیک است) و چندمنظوره است. بسیاری از سایت‌های معتبر همچون گوگل، ناسا، یوتیوب و … از متن باز زبان برنامه‌نویسی Python استفاده می‌کنند.
برای اینکه یک متخصص وب با پایتون شوید، در دوره آموزش زبان برنامه‌نویسی پایتون از مبتدی تا حرفه‌ای شرکت کنید.
چگونه برنامه‌نویسی را شروع کنیم؟
برای شروع یادگیری برنامه‌نویسی باید چند فاکتور مهم را در نظر بگیرید.
1 – ابتدا باید در نظر داشته باشید که این شغل را بر اساس علاقه انتخاب کنید، نه درآمد بالای آن. زیرا ممکن است برای زمانی نتوانید پروژه بگیرید و بیکار باشید. تمام افرادی هم که در این زمینه قدم گذاشتند و موفق شدند از صمیم قلب به این کار علاقه داشتند. برای مثال بیل گیتس اولین برنامه خود را در 13 سالگی نوشت و اکنون صاحب یک ابر شرکت چند ملیتی رایانه‌ای است.
2 – قدم بعدی برای شروع یادگیری، انتخاب بستر (همان بسترهایی که در بالا توضیح دادیم) است. تمام بسترها را مورد بررسی قرار دهید و بر حسب علاقه، یکی را انتخاب و به‌صورت تخصصی ادامه دهید. یکی از اشتباهاتی که اکثر افراد این حرفه مرتکب می‌شوند، پراکندگی است. به جای اینکه در رشته‌های مختلف دستی داشته باشید، بهتر است در یک حوزه تخصصی آموزش دیده و فعالیت کنید.
برای شروع برنامه‌نویسی، بهتر است در دوره مهارت‌محور و مخصوص ورود به بازار شرکت کنید.
مزایا و معایب شغل برنامه‌نویسی
به دلیل سروکار داشتن دائم این شغل با سیستم، ممکن است مشکلات فیزیکی از قبیل پیرچشمی، ضعف عضلانی، مشکل در ستون فقرات، چاقی به دلیل کمبود تحرک و مصرف زیاد کافئین مواجه شوید اما اگر به‌طور مداوم ورزش کنید و هر یک ساعت، به مدت چهل و پنج دقیقه به چشمان خود استراحت دهید، کمتر با این مشکلات روبه‌رو می‌شوید.
اما از طرفی ساعات کاری‌تان را خودتان مشخص می‌کنید، با ارباب‌رجوع و کارفرما ارتباط مستقیم ندارید و اگر به دنبال پیشرفت باشید، برنامه‌نویسی به دلیل گستردگی، فرصت‌های بسیاری را در اختیار شما می‌گذارد.